Poznaj przykłady narad obywatelskich
realizowanych w Polsce!
Dotyczyły różnych spraw, miały różną skalę i formę,
osadzone były w różnych kontekstach.
Mamy nadzieję, że taki przegląd narad pomoże ci w wyborze najlepszej formuły
i zainspiruje do zorganizowania swojej narady.
Narady o wodzie
Narada o wodzie to prosta formuła rozmowy o wyzwaniach i rozwiązaniach dotyczących gospodarowania wodą w skali gminy. Stworzyliśmy ją początkowo z myślą o strażakach i strażaczkach OSP z całej Polski, ale może być wykorzystana przez dosłownie każdego.
Narada o wodzie zakłada wyrównanie wiedzy, wspólną diagnozę lokalnych problemów z wodą i szukanie dla nich rozwiązań.
Pod koniec 2023 r. narady odbyły się w kilkunastu gminach, gromadząc łącznie kilkaset osób. W czerwcu 2024 r., wspólnie z nową grupą ochotników i ochotniczek, planujemy kolejne.
Narady o kosztach energii
Narada obywatelska o kosztach energii, którą rozpoczęliśmy pod koniec 2021 roku, zakładała przeprowadzenie dwuetapowej rozmowy o ubóstwie energetycznym - narad lokalnych i ogólnopolskiego panelu obywatelskiego. Chcieliśmy, żeby w tę rozmowę, poza decydentami i ekspertami, włączyli się również ci, których problem ubóstwa dotyczy bezpośrednio, czyli sami obywatele i obywatelki. Narady odbywały się według przygotowanych przez nas scenariuszy.
W sumie odbyło się 45 narad lokalnych o kosztach energii, a zaangażowało się w nie 700 osób w całej Polsce.
Narady we Wrocławiu
Wrocław to jedno z nielicznych polskich miast, które wykorzystały metodę panelu obywatelskiego, prowadząc konsultacje społeczne. Po tym (czasochłonnym i kosztownym) doświadczeniu Urząd Miejski we Wrocławiu, wspierany przez Fundację na Rzecz Studiów Europejskich, sięgnął po "młodszą siostrę" panelu, czyli naradę obywatelską.
W 2023 roku odbyły się dwie narady - pierwsza o remoncie jednej z miejskich ulic, druga o strefie czystego transportu. W obu przypadkach narada była częścią składową szerszego procesu konsultacji społecznych.
Narady o klimacie
Odpowiedzialność za lokalne działania klimatyczne w coraz większym stopniu spoczywa na samorządach. W gminach tworzone są różnego rodzaju dokumenty i opracowania dotyczące klimatu, które - aby były społecznie akceptowalne - powinny powstawać we współpracy z mieszkańcami i mieszkankami. W 2021 roku Fundacja Pole Dialogu postanowiła wesprzeć małe i średnie miasta w Polsce w partycypacyjnym planowaniu polityk klimatycznych i zaprosiła je do przeprowadzenia narad obywatelskich o klimacie.
Narady o klimacie, dotyczące różnych spraw (np. efektywności energetycznej, zieleni, gospodarki wodą opadową i odpadami), odbyły się już m.in. w Cieszynie, Lesku, Michałowicach, Niepołomicach i Świdwinie. Kolejne planowane są w Dąbiu, Lubartowie, Sulechowie, Świebodzinie i Złotoryi.
Narady o edukacji
Wiosną 2019 roku odbył się najpoważniejszy od lat strajk nauczycieli i pracowników oświaty. Wspólnie z partnerami uruchomiliśmy wtedy pierwszą w Polsce ogólnokrajową akcję narad obywatelskich, w trakcie których społeczności szkolne mogły porozmawiać o przyczynach strajku i wspólnie zastanowić się nad tym, jakich zmian oczekują w polskim systemie edukacji. Narady odbywały się według przygotowanego przez nas scenariusza.
Od kwietnia do czerwca 2019 roku odbyło się ich 150, a uczestniczyło w nich około 4 tysiące osób.